دلایل تولید شاخون توسط کلنی
در یک کندوی زنبور عسل در سه حالت سلول ملکه (شاخون) ایجاد می‌شود:
* وقتی ملکه کندو پیر باشد.
* وقتی کندو می خواهد بچه بدهد.
* وقتی کندو یتیم شده و یا ملکه کشته شده است.
نکته : پیر بودن یک ملکه لزوماً به معنی مسن بودن آن نیست، اگر ملکه در هنگام جفتگیری (چه جفتگیری طبیعی چه مصنوعی) به هر دلیلی کیسه ذخیره اسپرمش کاملاً پر نشده باشد، این ملکه در عین جوان بودن جایگزین می‌گردد و یا اگر به هر دلیلی از راندمان خوبی برخوردار نباشد (مثلاً ناقص باشد)، نیز تعویض می‌شود.
مشخصات شاخون در حالت تعویض ملکه کندو
در کندو حداکثر ۶ تا ۷ سلول ملکه ساخته می‌شود.
یک یا دو عدد از این سلول‌ها در وسط قاب و بقیه سلول‌ها در قسمت پایین قاب هستند.
معمولاً سلول‌های وسط قاب به رنگ روشن و زرد لیمویی و شاخون‌های پایین قاب کدرند.
سلول‌های وسط قاب خیلی کشیده و بلند و در حدود ۴ سانتیمتر هستند. همچنین قطر انتهای این سلول‌ها تا ۱.۵ سانتیمتر هم می‌رسند.
سطح سلول‌ها به خاطر بزرگ بودن از آج های بزرگی پوشیده شده‌اند.
نکته : این ملکه‌ها بسیار با کیفیت هستند و درصورت نیاز می‌توان با جدا کردن تعدادی از آنها، در کندوی دیگری استفاده کرد.
مشخصات شاخون وقتی که کندو بچه میخواهد بدهد
تعداد شاخون‌ها بیشتر از ۶-۷ تا هستند.
رنگ آنها عمدتاً قهوه‌ای می‌باشد.
در پایین قاب و در دو طرف قاب و بطور کلی در حاشیه هستند.
اگر در وسط ساخته شوند اندازه آنها کوچک است (که معمولاً از چشم زنبوردار مخفی می‌مانند)
با سایر حالت‌های بچه دهی مانند کاهش تخمریزی و موم بافی همراهند.
در زمان اوج کار زنبور (شهد آوری و گرده) ساخته می‌شوند.
مشخصات شاخون در حالت یتیم شدن کندو
حدودا ۴ ساعت بعد از حذف ملکه زنبورها متوجه نبودن ملکه می‌شوند و تقریبا ۱۲ ساعت بعد اقدام به ساخت سلول می‌کنند.
سلول‌های زیادی ساخته می‌شود.
در همه جای کندو پراکنده‌اند.
عمدتاً برنگ قهوه‌ای خیلی پر رنگ هستند.
شروع شاخون سازی تا ۶ روز بعد ادامه دارد.
اندازه‌ها‌ی کوچکی دارند که گاهی در وسط قاب لبه پایینی شاخون چسبیده به سطح قاب است.
در همه جای قاب ساخته می‌شوند.
معمولاً یکدست و منظم نیستند.
اگر قاب تازه بافته شده و تخمگذاری شده باشد تعداد زیادی شاخون روی آن ساخته می‌شود که رنگ آنها روشن و برنگ همان قاب است.
نکته : این شاخون‌ها به صورت اضطراری ساخته شده و فاقد کیفیت خوبی هستند
